De Douro per cruise (Portugal)

De Douro, de welriekende bakermat van de Porto

Hij stroomt tussen wijngaarden die het goed doen in het fonkelende water. Hij is de bevoorrechte getuige van alle geheimen die horen bij de vervaardiging van de Portowijn die al eeuwenlang bekend en is en geëxporteerd wordt. Hij zorgt voor een romantische en nostalgische levensstijl te midden van de ongerepte natuur, met de heerlijke geuren van oranjebloesem en mimosa. De Douro, de Gouden rivier van Portugal in het uiterste zuiden van Europa, vertelt het mooie verhaal van de liefde van de mens en de wijngaard op een fado-melodie. De wijngaarden vormen het grootste aantrekkingspunt van de vallei van de Douro. Twintig eeuwen geleden kwamen de Romeinen om terrassen aan te leggen en de wijnstokken te planten op hellingen met een stijgingspercentage tot 70°. Dat was geen gemakkelijke klus. Generaties wijnbouwers hebben duizenden kilometers muurtjes aangelegd die tot 700 meter hoogte te vinden zijn.

Porto, al sinds de 13de eeuw

De bekroning van al deze inspanningen is de Portowijnen waar de Engelsen al sinds de 17de eeuw storm voor lopen. In 1670 was Bartholomew Bearsley, zoon van een handelaar in wol en gedroogde kabeljauw in Viana do Castelo, de eerste Engelsman die in het gezelschap van John Croft op verkenning trok in de vallei van de Douro om er wijnen te halen. Hij was de eerste buitenlander die een "quinta" bouwde, een wijnboerderij zoals we ze hier aantreffen tot in Barca d'Alva, vlakbij de Spaanse grens. Deze prachtige, ongerepte landgoederen te midden van de wijngaarden krioelen van de drukte tijdens de oogst, die vaak nog op traditionele wijze wordt uitgevoerd. De benaming Portowijn ontstond in 1675. De geschiedenis vertelt dat de formule van de porto op punt werd gesteld door een religieus man die enkele maatjes brandwijn in een kuip deed om de fermentatie van de druiven tijdens hun vervoer per schip te stoppen. Het was echter nog tientallen jaren wachten tot men de wijn verkreeg die we nu kennen, een mengsel van een vijftiental cru's met verschillende leeftijd en kwaliteit. De regio van de Douro is de oudste regio met een "appellation d'origine contrôlée" ter wereld. Er zijn meer dan 30000 hectaren aan wijnstokken verdeeld over 26000 wijngaarden. Gedurende lange tijd werden de wijnvaten aan boord van "barcos rabelos", met een Fenicisch profiel of "staartschepen" naar Porto gebracht. Deze kleurrijke boten zijn vandaag niet meer dan een toeristische bezienswaardigheid in de havenstad die uitnodigt om zijn beroemde wijnen te proeven in de kelders van Vila Nova de Gaia op de andere oever.

La vie en rose

Deze lekkere pauze zal u het leven rooskleurig doen inzien. Roze zoals de daken van de havenstad die haar naam aan de wijn gaf. Een vrolijke toets in dit granieten fort die dat op het eerste zicht geen vrolijkheid uitstraalt. Maar het is belangrijk verder te kijken dan dat. Dat kan door zich te mengen in het leven, in het doolhof van trappen en steegjes, vol waslijnen. Daar gaat de oester open. Daar is een barokke kapel, hier een neoclassicistisch paleis. Handelshallen die krioelen van het volk. Muren opgewerkt met azulejos, de typische fresco's in blauwe tegeltjes die in het bijzonder in de wijk Ribeira vertellen over het leven, het verleden en het geloof. Alle invloeden: Romeins, Moors, Arabisch, Angelsaksisch, hebben hun sporen achtergelaten in Porto. De Torre dos Clérigos, een klokkentoren van meer dan 76 meter hoog die in de 18de eeuw werd opgericht, biedt een panoramisch zicht op Porto en zijn historische centrum dat geklasseerd staat als werelderfgoed bij de Unesco. De tweede stad van Portugal, onder invloed van de stromingen van de Atlantische oceaan, is een metropool met 350000 inwoners en een druk verkeer. Drie bruggen bevorderen het economische leven van de regio: deze gebouwd door Gustave Eiffel op het einde van de 19de eeuw overstrekt de 150 meter van de vallei van de Douro in één keer.

Vijf stuwdammen

Er staat de toerist een ander leven, verborgen verderop de Douro, te wachten. Het is ruwer en ook warmer, in een ongerepte natuur. Door een erehaag van wijnstokken op meer dan 200 kilometer van Porto tot de Spaanse grens neemt de Gouden rivier opnieuw het voortouw. Men noemt hem wel smachtend. Dat is terecht. Maar hij moest ook getemd worden. Hij is 850 kilometer lang en ontspringt in Spanje, in de Sierra van Urbion, op 2250 meter hoogte. Doorheen Castilla is het een rustige rivier. Zodra hij Portugal binnenkomt, wordt hij echter een ongetemde stroom. Vijf stuwdammen, die ook de aantrekkingskracht van de rivier vormen, moeten hem in bedwang houden: Crestuma, Carrapatello die de hoogste is in Europa met 35 meter, Regua, Valeria en Pocinho staan verspreid over de stroom die spectaculaire stroomversnellingen kan kennen. Er staan dan ook krachtige waterkrachtcentrales geïnstalleerd. Enkele culturele en poëtische haltes zijn een must. Daaronder het bezoek aan Vila Real, beroemd om zijn religieuze architectuur waarbij we de tocht verderzetten tot aan "Solar Mateus". Wat verderop verbluffen Pinhao en Barca d'Alva, rijk van Bacchus bij uitstek, alle zintuigen in een streek die lange tijd op zich heeft geleefd.